Czy jest ktoś, kto zna Cię lepiej niż Twoi najbliżsi lub nawet ty sam? Cóż, niektórzy twierdzą, że może to być… Facebook. W końcu to dzięki gromadzeniu, wykorzystywaniu i udostępnianiu danych twórca tego medium – Mark Zuckerberg – długo utrzymywał się w pierwszej dziesiątce najbogatszych ludzi świata (wg danych z lutego 2022 r. plasuje się na 12. miejscu, z majątkiem szacowanym na 84,8 mld dolarów).
Czy zatem pojęcia „Facebook” oraz „prywatność” wzajemnie się wykluczają? A może są pewne działania, które możesz podjąć, by zadbać o swoją prywatność na Facebooku – przynajmniej w pewnym stopniu?
Jak chronić swoją prywatność na Facebooku?
Pewnie większość z nas słyszała o sytuacjach (albo i sama ich doświadczyła), kiedy to ktoś, oficjalnie przebywając na ważnej delegacji lub L4, publikował zdjęcia czy relacje, które dowodziły, że bawi się na stoku w Szczyrku albo na Malediwach.
No dobra, trochę wyolbrzymiamy. Szczególnie że prawdopodobnie wszyscy już wiedzą, że profile w mediach społecznościowych są istną kopalnią informacji – zarówno o nas, jak i o naszych bliskich. I pomimo tego, że wieloma rzeczami z pewnością lubisz dzielić się w sieci, to niekoniecznie życzysz sobie, żeby dostęp do nich mieli wszyscy, bez wyjątku.
Warto więc poświęcić chwilę na przyjrzenie się opcjom, jakie Facebook oferuje w swoich „Ustawieniach prywatności”. Znajdziesz tam możliwość doboru grupy odbiorców, będziesz mógł sprawować nadzór nad tym, kto ogląda Twoje posty lub storiesy, czy zarządzać zaproszeniami do znajomych od nieznanych lub fake’owych kont.
Idąc tym tropem… Jeśli nie chcesz, aby link do Twojego profilu na Facebooku pojawiał się w wynikach wyszukiwania, lub wolisz ukryć przed kimś swoje posty – możesz to zrobić dzięki opcji blokowania. Zablokowana osoba nie tylko nie będzie w stanie zobaczyć Twoich publikacji, ale także wyszukać Twojego profilu.
Dzięki odpowiednim ustawieniom określisz też, kto może publikować posty na Twojej tablicy lub oznaczać Cię w swoich wpisach.
Ustawienia prywatności na Facebooku – zdjęcia
Zdjęcie profilowe oraz zdjęcie w tle będą widoczne zawsze — od tego nie ma odstępstw. Jednak jeśli chodzi o inne zamieszczane fotografie – w ich przypadku jesteś już w stanie manewrować prywatnością. Możesz więc wybrać, komu chcesz (lub nie chcesz) udostępnić daną treść czy cały album.
Co w sytuacji, gdy ktoś oznaczył Cię na zdjęciu, a Ty z różnych powodów nie chcesz się na nim wyświetlać? Pewnie widziałeś już opcje: „Zgłoś/Usuń znacznik”. Aby mieć pełną kontrolę nad oznaczeniami, skorzystaj z ustawień, które najpierw podsuną Ci zdjęcie z Twoim znacznikiem do zaakceptowania lub odrzucenia.
To oczywiście tylko garść informacji o sposobach ochrony prywatności w kontekście ograniczeń dla innych użytkowników – pewnie zresztą większości z nas znanych. Ważniejszym pytaniem jest więc to, czy możemy chronić się przed samym Facebookiem i jego algorytmami?
Facebook a gromadzenie danych
Co wie o Tobie Wielki Brat – Facebook? Sporo więcej niż to, co podajesz mu świadomie; mowa tu oczywiście o danych deklaratywnych, takich jak: imię, nazwisko, data urodzenia, miasto, wydarzenia, w których bierzesz udział, miejsca pracy etc. Otóż Facebook na bieżąco aktualizuje też Twoją aktywność, dzięki czemu wie, jakie tematy lub reklamy powinien Ci wyświetlać, żeby wzbudzić Twoje zainteresowanie i zatrzymać Cię na dłużej.
Nie wszyscy zdajemy sobie jednak sprawę z tego, że za sprawą narzędzi biznesowych Facebooka, takich jak SDK (Software Development Kit), Pixel czy logowania za sprawą FB, dane o Tobie mogą być też zbierane przez inne strony czy aplikacje.
Informacje, o których mowa, dotyczą między innymi tego:
- jakie strony odwiedzasz;
- do jakiej aplikacji zalogowałeś się przez Facebooka;
- jakie treści przeglądasz;
- jakie przedmioty wyszukujesz;
- co dodajesz do koszyka;
- co dodajesz do listy życzeń;
- czy dokonujesz darowizn.
Facebook towarzyszy Ci więc „z ukrycia”, na dziesiątkach stron, które odwiedzasz każdego dnia. Co więcej – dane mogą być zbierane nawet wtedy, gdy nie jesteś zalogowany.
Jak sprawdzić witryny, które udostępniły Twoją aktywność Facebookowi?
Akurat to medium nie było zbyt chętne do tego, by informować użytkowników o sposobie wykorzystywania pozyskanych danych. Niemniej jednak po aferze z Cambridge Analytica (o tej sprawie przeczytasz m.in. w książce Christophera Wyliego w książce Mindfuck. Cambridge Analytica, czyli jak popsuć demokrację) i z powodu innych naruszeń prywatności znowelizowana kalifornijska ustawa o ochronie prywatności wymaga, aby Facebook i inne firmy ujawniły więcej informacji o gromadzonych i udostępnianych danych.
Dzięki opcji „Aktywność poza Facebookiem” możesz więc sprawdzić i zarządzać informacjami na Twój temat, jakie platforma gromadzi od firm zewnętrznych. Gdzie ją znaleźć?
- Wejdź w menu ukryte w prawym górnym rogu panelu Facebooka i wybierz Ustawienia i prywatność.
- Otwórz Ustawienia.
- Kliknij Twoje informacje na Facebooku.
- Otwórz Aktywność poza Facebookiem.
… i voila! Oto lista odwiedzanych przez Ciebie stron, które przekazały Twoje dane Facebookowi – wraz z datami i konkretną liczbą interakcji. Wykaz tych stron może Cię zaskoczyć. Zapewne znajdziesz tam swoje ulubione portale, strony firm, sklepy internetowe, a nawet witryny, o których istnieniu nie wiedziałeś — ot, przypadkowo kliknąłeś, wszedłeś, wyszedłeś, ale to wystarczyło, by przesłać te informacje do Facebooka.
Czy możesz zablokować gromadzenie danych? Nie. Możesz jedynie sprawić, by Twoja aktywność w serwisach zewnętrznych nie była łączona z profilem – to wpłynie także na niewyświetlanie spersonalizowanych reklam.
Innym rozwiązaniem jest zablokowanie wszystkim stronom i aplikacjom możliwości wysyłania danych. W takiej sytuacji pamiętaj jednak o tym, że zostaniesz wylogowany ze wszystkich serwisów, do których logowałeś się za pomocą Facebooka.
Miej jednak na uwadze, że te ustawienia nie powstrzymają serwisu przed pozyskiwaniem danych o Tobie.
Zachowanie prywatności na Facebooku – czy jest możliwe?
Dbanie o prywatność przed odbiorcami to jedno, ale czy można ochronić ją przed Facebookiem? Załóżmy, że zastosowałeś najbardziej restrykcyjne ustawienia prywatności, jakie istnieją. Czy jesteś wtedy „bezpieczny”? Niestety nie do końca.
- Po pierwsze: zakładając konto na Facebooku, akceptujesz jego regulamin. Jak można się domyśleć, publikowanie różnego rodzaju „oświadczeń” o braku zgody na wykorzystywanie przez Facebooka zamieszczonych na nim zdjęć oraz treści jest pozbawione sensu.
- Po drugie: co jakiś czas można słyszeć o wyciekach danych z tego serwisu, co z kolei stanowi dodatkową motywację do świadomego zarządzania tym, co udostępniamy.
Nie zapominajmy jednak, że Facebook jest świetnym narzędziem do komunikacji, budowania marki, rozrywki, zdobywania informacji czy też niezwykle skuteczne medium reklamowym. Za sprawą odpowiednich działań możemy zawęzić mu pole widzenia.
